Verminderde reproductie

De laatste 10 jaar wordt er een verminderd reproductiesucces vastgesteld in De Brand. Er planten zich steeds minder boomkikkers voort. Onduidelijk is welke factoren hiervoor verantwoordelijk zijn. Mogelijk spelen onvoldoende habitatkwaliteit, de waterkwaliteit of een gebrek aan genetische diversiteit een rol in dit proces. We voeren een onderzoek uit naar de sleutelfactoren die ervoor zorgen dat het voortplantingssucces van de boomkikker in de Brand vermindert.

In het gebied is de Zandleij gedempt. We onderzoeken nu ook de effecten van deze hydrologische aanpassingen op de habitatkwaliteit voor de boomkikker.

Ook genetisch onderzoek naar de diversiteit in De Brand in vergelijking tot andere populaties van boomkikker in Noord-Brabant vormt onderdeel van het project. Naast de boomkikker zijn ook kamsalamander, medicinale bloedzuiger en poelkikker aandachtssoorten in dit project. Van deze soorten is bekend dat ze meeliften op habitatverbetering voor boomkikker.

Maatregelen 

Op basis van dit onderzoeksproject kunnen maatregelen worden genomen om de kwaliteit van het habitat te verbeteren waar dat nodig is. Zo zijn er vorig jaar al een groot aantal wateren in het gebied geoptimaliseerd op basis van de eerste onderzoeksresultaten, waarvan reeds in 2019 de resultaten zichtbaar waren in een goede voortplanting van boomkikker in veel van deze verbeterde wateren. Het onderzoek wordt ook volgend jaar nog doorgezet, waarmee we hopelijk meer inzicht krijgen, zodat de dalende trend van het voortplantingssucces van boomkikkers in de Brand weer omgezet kan worden in een positieve trend.

Ecologische verbindingszone

Naast de kwaliteitsimpuls voor de doelsoorten binnen De Brand is ook de realisatie van robuuste ecologische verbindingszones (EVZ) voor deze soorten tussen De Brand en omliggende gebieden een belangrijke doelstelling. Met de aanleg van EVZ’s worden belangrijke verbindingen toegevoegd aan het Natuurnetwerk Brabant. Het inrichten van het terrein van de voormalige steenfabriek in Udenhout vormt een belangrijke schakel in de EVZ richting de Leemputten aan de zuidkant. Hier worden voortplantingswateren gerealiseerd en braamstruwelen aangeplant waarlangs boomkikkers zich kunnen verplaatsen tussen beide brongebieden. Hierdoor vindt er tussen beide populaties weer uitwisseling van genen plaats, waardoor mogelijke genetische verarming kan worden verholpen. Daarnaast wordt er hard gewerkt aan de EVZ tussen De Brand en Huis ter Heide (Loon op Zand) in het westen. Najaar 2020 en 2021 worden hier voortplantingswateren en landhabitat gerealiseerd op de percelen langs het Buntsteegje. Deze verbinding richting Huis ter Heide wordt verder doorontwikkeld in het vervolgproject “Landschapspark Pauwels”, een samenwerking tussen gemeente Tilburg, Natuurmonumenten, Brabants Landschap en Natuurbalans-Limes Divergens.