Pompveld: Versterking en uitbreiding natuurwaarden
Na de aanleg van nieuwe waterberging in het gebied Andelsch Broek, zetten Brabants Landschap en Waterschap Rivierenland nu in op versterking van de natte natuur. In de tweede helft van 2019 worden werkzaamheden uitgevoerd in het Natura2000-gebied Pompveld en Andelsch Broek, in het Land van Heusden en Altena. Hierdoor wordt het er natter en wordt het leefgebied van de grote modderkruiper vergroot en kwalitatief verbeterd. Andere waterafhankelijke soorten liften daar op mee. De herinrichting draagt ook bij aan het vervolledigen van het Natuurnetwerk Brabant. Ook voor bezoekers wordt het gebied aantrekkelijker, met een uitbreiding van wandel- en ruiterroutes en de aanleg van een parkeerplaats. Opvallend aan het project is de plaatsing van een visvriendelijk vijzelgemaal en het gebruik van moderne technologieën, zoals automatisch aangestuurde stuwen met zonnepanelen.
Nieuwe natuur in het hart van Altena
Waarom
Andelsch Broek / Pompveld is als Natura2000-gebied onderdeel van het Natuurnetwerk Nederland en bovendien een Natte Natuurparel in Noord-Brabant. Bijzondere vissoorten als de bittervoorn en grote en kleine modderkruiper komen er voor. De werkzaamheden worden om meerdere redenen uitgevoerd:
- Het behalen van Natura2000-doelen. Dat houdt in: Uitbreiding en kwaliteitsverbetering van het leefgebied van de grote modderkruiper, en behoud van de omvang en kwaliteit van het leefgebied van kleine modderkruiper en bittervoorn.
- Verdrogingsbestrijding Pompveld en Andelsch Broek, i.v.m. status Natte Natuurparel.
- Inrichten nieuwe natuur voor Natuurnetwerk Brabant.
- Uitvoeren boscompensatie.
- Uitbreiden recreatieve mogelijkheden.
Hoe
De hoofdwatergang midden door het Pompveld wordt omgeleid aan de oostzijde van het gebied. De oude hoofdwatergang wordt verondiept en er komen vistrappen in. Bestaande sloten worden op deze ondiepe watergang aangesloten. Het zorgt ervoor dat de grote modderkruiper zich kan verplaatsen tussen het oostelijk en westelijk deel van het Pompveld.
De oude stuwen en pompen verdwijnen. Er komen nieuwe, automatisch werkende, stuwen met vistrappen voor in de plaats. Deze zorgen ervoor dat het water in het Pompveld en Andelsch Broek op een hoger peil blijft staan dan het omliggende agrarische gebied.
Het bestaande helofytenfilter aan de oostzijde van het Pompveld wordt geoptimaliseerd. Dit is een natuurlijk rietmoeras, waar het water uit de omliggende polderwatergangen d.m.v. een vijzelgemaal in het natuurgebied gelaten wordt. Het water wordt al slingerend door het rietmoeras geleid en het riet filtert het water. Voedingsstoffen uit het agrarisch gebied komen dan niet in het voedselarme natuurgebied terecht. Het traject dat het water af moet leggen in het rietmoeras wordt verlengd, waardoor het filteren van het water geoptimaliseerd wordt. Het waterpeil in het Pompveld is hoger dan van het omliggende agrarisch gebied. Daarom is een gemaal nodig om water het gebied in te krijgen. In dit project wordt een visvriendelijk vijzelgemaal geplaatst. Het Pompveld is de eerste locatie waar Waterschap Rivierenland deze techniek toepast.
In het Andelsch Broek is 33 hectare grond vrijgekomen door vertrek van een agrarisch bedrijf. Dit wordt nu ingericht tot het natuurbeheertype ‘vochtig hooiland’. Hiervoor wordt de bovenste 35 cm van de bodem afgegraven, zodat kwelwater (kwalitatief goed water uit de zeer diepe ondergrond) beter aan het oppervlak kan komen. Het oude slotenpatroon van vóór de ruilverkaveling wordt hersteld en deze sloten worden voorzien van flauwe, natuurvriendelijke oevers. De grond die hier bij vrij komt, wordt verwerkt op agrarische gronden in de omgeving.
Voor het uitvoeren van de werkzaamheden wordt op sommige plekken bos gekapt (bijvoorbeeld waar de nieuwe hoofdwatergang komt te liggen), maar er wordt ook bos en bomenrijen (knotelzen) geplant. Tot slot worden er nog twee grote bruggen geplaatst en komen er nieuwe recreatieve voorzieningen, zoals een parkeerplaats, een uitkijkpunt en uitbreiding van de huidige routes.
Planning
Het werk is begin juli 2019 gestart en heeft tot begin 2020 geduurd. Op donderdag 11 juli 2019 hebben Jan Baan (oud-directeur van Brabants Landschap) en Henk Driessen (Heemraad Waterschap Rivierenland) de pomp uitgezet. Als het project afgerond is, wordt op een andere locatie een nieuwe pomp in werking gesteld, zodat het water in het Pompveld en Andelsch Broek op peil blijft.
Zien
Het Andelsch Broek / Pompveld ligt tussen de wegen Midgraaf, Biesheuvelweg, Eendenveld en Lage Oldersdijk in de gemeente Altena.
Pompveld / Andelsch Broek
Over Brabants Landschap
Brabants Landschap beheert 19.000 hectare bos, heide en vennen, maar bijvoorbeeld ook landgoederen, boerderijen, forten en kastelen. Daarmee zorgen we ervoor dat onze eigen, prachtige provincie Noord-Brabant, met haar diversiteit aan landschappen, nog het thuis is van vele vrij levende planten- en diersoorten. In méér dan 100 gebieden verspreid over Brabant kun je nog in rust genieten van al het moois wat natuur, landschap en erfgoed ons te bieden heeft. Daarnaast zet Brabants Landschap zich in voor behoud, herstel en ontwikkeling van de biodiversiteit buiten de beschermde natuurgebieden, samen met duizenden vrijwilligers, particulieren en boeren.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrieven
Wil je op de hoogte blijven van het laatste nieuws, onze werkzaamheden, leuke activiteiten, cultuur- en natuurweetjes en vrijwilligerswerk bij Brabants Landschap? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrieven op het gebied van terrein, -landschap en soortenbeheer.
